Άρθρο της Svenska Dagbladet εξετάζει το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί η λεγόμενη «Κυπριακή λύση» ως πιθανό μοντέλο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Με αφορμή την αυξανόμενη πίεση προς τον Βλαντιμίρ Πούτιν και την κριτική του Ντόναλντ Τραμπ, αναλύεται αν μια "παγωμένη σύγκρουση", παρόμοια με εκείνη της Κύπρου μετά την τουρκική εισβολή του 1974, θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην Ουκρανία.
Μπορεί η Ρωσία να εξαναγκαστεί σε διαπραγματεύσεις μετά την οργή του Τραμπ κατά του Πούτιν;
Ένα σενάριο που συζητείται είναι το «κυπριακό μοντέλο». Οι απόψεις μεταξύ πολιτικών επιστημόνων διίστανται – αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί μια «προσωρινή λύση» που μακροπρόθεσμα θα μοιάζει με την περίπτωση του νησιού της Μεσογείου.
Οι πιέσεις στον Πούτιν αυξάνονται μετά την έντονη κριτική του Τραμπ κατά του Ρώσου προέδρου. Εάν τα μέρη εξαναγκαστούν να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, συζητείται μια μακροπρόθεσμη λύση. Ο δημοσιογράφος του BBC, Robin Lustig, γράφει στους Financial Times για το πιθανό «κυπριακό μοντέλο».
Η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο το 1974 ισχυριζόμενη ότι έπρεπε να προστατέψει τους Τουρκοκύπριους. Πάνω από 50 χρόνια αργότερα, εξακολουθεί να κατέχει το ένα τρίτο του νησιού, παρ’ όλα αυτά η Κύπρος έχει γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ.
Σιωπηρή αναγνώριση της κατοχής
Η Κύπρος σήμερα αποτελεί μια παγωμένη σύγκρουση χωρίς ενεργές εχθροπραξίες, όπου ο ΟΗΕ επιτηρεί μια ουδέτερη ζώνη, διατηρεί την ασφάλεια και συντονίζει τις διαπραγματεύσεις. Δεν υπάρχει ούτε διαρκής ειρήνη ούτε πολιτική λύση.
«Δεν είναι προφανώς ένα τέλειο μοντέλο, ούτε μια λύση σε μια βαθιά ριζωμένη σύγκρουση. Αλλά τουλάχιστον θα σταματούσε τον θάνατο», γράφει ο Robin Lustig.
Στην ΕΕ εξετάζεται το «κυπριακό μοντέλο» ως προσπάθεια «παγώματος» της σύγκρουσης, αναφέρει η Dagens Industri. Ο έλεγχος των κατεχόμενων εδαφών από τη Ρωσία θα γινόταν σιωπηρά αποδεκτός, χωρίς όμως νομική ή πολιτική νομιμοποίηση, ενώ η Ουκρανία θα εντασσόταν στην ΕΕ. Η πρόταση αντανακλά την ευρωπαϊκή προσπάθεια για έναν συμβιβασμό που ισορροπεί μεταξύ της στήριξης στο Κίεβο και της αποφυγής κλιμάκωσης με τη Μόσχα.
«Το κυπριακό μοντέλο είναι μια πολιτική αναφορά για παγωμένες συγκρούσεις που δεν έχουν επιλυθεί ούτε στρατιωτικά ούτε διπλωματικά».
Ακόμα και η φιλο-ουκρανική αμερικανική επιθεώρηση National Interest και το βρετανικό περιοδικό The i Paper έχουν θέσει το θέμα, όπως και ένας σύμβουλος της τσεχικής κυβέρνησης.
Και στη Ρωσία αναφέρεται το κυπριακό σενάριο. Στη Μόσχα, η SvD συναντά τον γνωστό δημοσιογράφο Αλεξέι Βενεντίκτοφ, που μιλάει για μια τέτοια λύση.
«Είναι μια παγωμένη σύγκρουση που λειτουργεί εδώ και πάνω από 50 χρόνια. Θα σήμαινε ότι η Ρωσία θα συνεχίσει να ελέγχει παράνομα κατεχόμενες περιοχές χωρίς αναγνώριση – όπως η Τουρκία στο βόρειο τμήμα της Κύπρου», λέει.
Ο Βενεντίκτοφ ήταν για χρόνια αρχισυντάκτης του φιλελεύθερου Echo Moskvy, το οποίο έκλεισε μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή το 2022. Κατηγορήθηκε για διασυνδέσεις με το Κρεμλίνο, ενώ ο Ναβάλνι τον είχε αποκαλέσει «εγκληματία» που πρέπει να δικαστεί για εκλογική απάτη.
Μια κυπριακή λύση θα απαιτούσε από την Ουκρανία να αποδεχθεί ότι η Ρωσία κατέχει το 20% της επικράτειάς της, κάτι που τόσο το Κίεβο όσο και η Δύση απορρίπτουν.
Άλλες ρωσικές «παγωμένες» συγκρούσεις
Ο καθηγητής πολιτικών επιστημών Kjell Engelbrekt επισημαίνει ότι παγωμένες συγκρούσεις τύπου Κύπρου υπάρχουν ήδη σε περιπτώσεις όπως η Υπερδνειστερία στη Μολδαβία, η Αμπχαζία και η Νότια Οσετία στη Γεωργία.
«Είναι κάτι που η Μόσχα πιθανότατα μπορεί να αποδεχθεί, τουλάχιστον προσωρινά».
Ωστόσο, σημειώνει τις διαφορές: η Κορέα και η Κύπρος έχουν μικρότερα σύνορα (25 και 18 χλμ αντίστοιχα), ενώ στην Ουκρανία η γραμμή αντιπαράθεσης είναι περίπου 850 χιλιόμετρα. Η επιτήρησή της θα απαιτούσε δεκάδες ή και εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες – κάτι που υπερβαίνει τις δυνατότητες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.
«Η Ρωσία δεν δέχεται προσωπικό από ευρωπαϊκές χώρες του ΝΑΤΟ, κάτι που περιπλέκει το ποιος θα επιτηρεί τα σύνορα».
Ο Ουκρανός αναλυτής Aleksandr Golts από το Ινστιτούτο Εξωτερικής Πολιτικής υποστηρίζει ότι μια παγωμένη γραμμή μετώπου είναι δυνατή, χωρίς να αναγνωριστούν επίσημα τα κατεχόμενα.
«Η Ρωσία δεν ενδιαφέρεται για τη στάση των άλλων. Η Ουκρανία μπορεί να γίνει μέλος της ΕΕ ακόμη κι αν η Ρωσία κατέχει έδαφος».
Είναι αυτό μια λύση τύπου Κύπρου;
«Ναι, αλλά η Κύπρος είναι πολύ μικρότερη και η επιτήρηση είναι πολύ πιο απλή».
Είναι το κυπριακό μοντέλο ρωσική προπαγάνδα, ώστε να κρατήσει η Ρωσία τα κατεχόμενα;«Δεν ξέρω. Ξέρουν οι ίδιοι οι Ρώσοι ποιο είναι το αφήγημα τους; Δεν νομίζω ότι έχουν στρατηγική. Παίρνουν ό,τι μπορούν. Δυστυχώς, η Ρωσία έχει ακόμα τα μέσα να συνεχίσει τον πόλεμο για αρκετούς μήνες».
Συντακτική ομάδα
.jpg)
