"Οι Τουρκομαχητές μας είχαν επιτεθεί στο αστυνομικό τμήμα της Κοφίνού" - Ιστορική περιγραφή από Σουηδό κρανιοφόρο

           

Μια ενδιαφέρουσα ιστορία φέρνει στην επιφάνεια η ιστοσελίδα του αρχείου της Ακαδημίας Folke Bernadotte με πρωταγωνιστή ένα Σουηδό βετεράνο κατά την διάρκεια της παρουσίας του στην Κύπρο.

Εν ολίγης η ακαδημία Folke Bernadotteakademin (FBA) είναι μια αρχή για την ειρήνη και την ασφάλεια.Το FBA συνεργάζεται με διεθνείς ειρηνευτικές δραστηριότητες με στόχο την συνεργασία για ανάπτυξη της ειρήνης. 

Η περιήγηση της ιστορίας πάει πίσω στο χρόνο και συγκεκριμένα στο 1967, όταν ο Σουηδός Arne Henriksson ήταν αναπληρωτής αρχηγός ομάδας και οδηγός οχήματος KP (ήταν ένα τεθωρακισμένο όχημα παντός εδάφους για τη μεταφορά πεζικού που σχεδιάστηκε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου) στην UNFICYP στην Κύπρο. 

Η παρουσία των αυτοκινήτων KP, Body Armored Cars που αποκαλούνται επίσης «οι λευκοί ελέφαντες», ήταν τότε αμφιλεγόμενη στην Κύπρο. Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έκρινε ότι τα τεθωρακισμένα οχήματα είναι προκλητικά σε μια ειρηνευτική αποστολή. Ο πρώτος διοικητής του τάγματος της Σουηδικής δύναμης, ο συνταγματάρχης Waern, είχε επιμείνει στη χρήση αυτών των οχημάτων,όπου αποφασίστηκε τελικά ότι επιτρεπόταν στο τάγμα να μεταφέρει τα αυτοκίνητα KP στην Κύπρο, παρόλο που τους συμβουλεύτηκε ταυτόχρονα να μην τα χρησιμοποιούν.

Ο Henriksson λέει ότι, μαζί με τον υπολοχαγό του, επρόκειτο να αναγνωρίσουν ένα σημείο για δημιουργία παρατηρητίου κατά μήκος του δρόμου, νότια της Κοφινού, λίγα μίλια νοτιοδυτικά της Λάρνακας, σε σχέση με αναταραχές που σημειώθηκαν εκεί τον Μάρτιο του 67'. 

«Το όχημα της KP βρέθηκε σαν δόρυ γιατί είχε αποσυνδεθεί ο ελεγκτής ταχύτητας. Το μόνο λάθος ήταν ότι ονομαζόταν Asta, που ήταν η αρραβωνιαστικιά του υπολοχαγού», λέει ο Henriksson. Οι στρατιώτες οδηγούσαν το όχημα σε μικρούς δρόμους και ήταν σχεδόν εκεί που θα ήταν το παρατηρητήριο, σε μια ανηφόρα όμως ,ο λεβιές ταχυτήτων βγήκε από την θέση του όπου και το μεγαλύτερο μέρος αφέθηκε στο χέρι του Henriksson, οπότε δεν ήταν πλέον δυνατή η αλλαγή ταχύτητας. 

Παρόλα αυτά είχαν μαζί τους έναν ασύρματο, τον οποίο χρησιμοποιούσε ο υπολοχαγός για να επικοινωνήσει με κάποιον. Έτσι και έγινε όπου κάποιος ήρθε και πήρε τον υπολοχαγό όπου και εξαφανίστηκε με τον ασύρματο. «Αντίο Henriksson, πιθανότατα θα σε παραλάβει σύντομα ένα ρυμουλκό», φέρεται να είπε ο υπολοχαγός του, σύμφωνα με τον ίδιο τον Henriksson.

Μετά από λίγες ώρες έφτασε ένα αυτοκίνητο που μπορούσε να ρυμουλκήσει το όχημα KP του Henriksson στο αστυνομικό τμήμα της Κοφινού. 

Σε αυτό το αστυνομικό τμήμα οι Τουρκοκύπριοι Μαχητές ή «Τουρκομαχητές» όπως αποκαλούνταν είχαν πρόσφατα ενορχηστρώσει μια επίθεση εναντίον Σουηδών και Βρετανών αστυνομικών του ΟΗΕ. Εκεί δημιουργήθηκε και ένα αρχηγείο με φράχτη γύρω του. Ο Χένρικσον περίμενε εκεί για λίγες μέρες, μέχρι να μπορέσει να επανενωθεί με το τάγμα του.

Συνέντευξη του συνταγματάρχη Waern 

Η ερευνητική ομάδα της ιστοσελίδας μας, που αναδεικνύει αρχεία από εφημερίδες και υλικό από την Σουηδική βουλή,βρήκε μια συνέντευξη του συνταγματάρχη Waern στην Σουηδική εφημερίδα Expressen στις 26 Ιουνίου του 1964 με τίτλο "Κύπρος, μια δουλειά σε τεντωμένο σχοινί".

Στην συνέντευξη του ο συνταγματάρχης μιλά ανάμεσα σε άλλα για την αποστολή στην Κύπρο, τις συνθήκες που βρήκε η αποστολή αλλά και τις απειλές που δέχθηκαν οι μπλε κρανιοφόροι. 

Ο συνταγματάρχης διηγείται επίσης διάφορες ιστορίες που έληξαν χωρίς περαιτέρω προβλήματα για την ζωή των κατοίκων χάρις την άμεση επέμβαση των ειρηνευτικών δυνάμεων όπως εξηγεί ο κύριος Waern. 

- Στην αρχή προσπάθησαν να μας σταματήσουν και μας απειλούσαν. Τότε ομαδοποιηθήκαμε με τα όπλα μας και δείξαμε τι έχουμε. Αυτό λειτούργησε σαν βίδα" λέει ο συνταγματάρχης.

Σε αποστολή του στο Κογκό

Σε ερώτηση αν έχουν ακολουθήσει σκληρή γραμμή ο Σουηδός συνταγματάρχης απαντά:

"Αντιθέτως θα έλεγα φιλική αποφασιστικότητα. Από την αρχή μπήκαμε για να καθιερωθούμε με σεβασμό".

Έχετε χάσει κόσμο ? 

- Όχι αλλά υπήρχαν επικίνδυνα συμβάντα.Έχουμε συλλάβει κόσμο αλλά τους αφήσαμε ελεύθερους. Οι Τούρκοι στον Λιμνίτη πήραν ένα Έλληνα άλλες ομάδες μας περικύκλωσαν το χωριό και έσωσαν τον καημένο πριν να τον σκοτώσουν. Σε μια άλλη περίπτωση δύο Έλληνες πήγαν να αγοράσουν φράουλες στον Λιμνίτη όπου 4 Τούρκοι τους έπιασαν όπου και στην ίδια στροφή προσπάθησαν να πατήσουν μια σουηδική περιπολία. Οι Έλληνες πήραν τότε 2 Τούρκους και έτσι κανονίσαμε μια ανταλλαγή αιχμαλώτων. Όχι δεν χάσαμε κάποιον ολοκληρώνει ο Σουηδός συνταγματάρχης Waern.

Τέλος υπενθυμίζεται οτι οι μπλέ κρανιοφόροι εξοπλίστηκαν με περισσότερα οχήματα τον Αύγουστο του 1974. 

Ερευνητική ομάδα