Πρόσφυγας από την Μόρφου"σε Σουηδική εφημερίδα:"Οι Τούρκοι μας βίασαν"

Άρθρο από την Σουηδική Expressen τον Φεβρουάριο του 1915 που παρουσιάζει τη δραματική εμπειρία της Μαίρης, νεαρής πρόσφυγα από την Μόρφου και την κατάσταση στο στρατόπεδο Σταυρός.Φόβος για βία, καταγγελίες για βιασμούς και ακρωτηριασμούς από Τούρκους, μαζικές διαδηλώσεις στη Λευκωσία και την αντίδραση του Προέδρου Μακαρίου που αναζητά διεθνή στήριξη.

Της Άννα-Μαρία Λαντς
Λευκωσία (Expressen)

— Τώρα ελπίζουμε στους Ρώσους. Αυτοί θα μας βοηθήσουν να διώξουμε τους Τούρκους από τα σπίτια μας στον βορρά.

Αυτό λέει η Μαίρη Γκιόρσι, 21 ετών, μητέρα τριών παιδιών από την Κύπρο. Εδώ και πέντε μήνες ζει στο ελληνοκυπριακό προσφυγικό στρατόπεδο Σταυρός, στα περίχωρα της Λευκωσίας.

Σήμερα η Λευκωσία είναι χωρισμένη από τη λεγόμενη «πράσινη γραμμή» σε ελληνοκυπριακό και τουρκοκυπριακό τομέα.

Η Μαίρη έφυγε το καλοκαίρι από το χωριό Πάταμος ντο Κάμπο κοντά στη Μόρφου, στο βόρειο μέρος της Κύπρου. Έτρεξε μέσα από ένα δάσος που καιγόταν πίσω της. Ήταν στον όγδοο μήνα της εγκυμοσύνης της και έφυγε κρατώντας δύο μικρά παιδιά στην αγκαλιά της.

Ζήτημα χρόνου

Την Πέμπτη, όταν το βόρειο τμήμα της Κύπρου ανακηρύχθηκε «ανεξάρτητο κράτος» από τους Τούρκους, η Μαίρη και οι υπόλοιποι 900 πρόσφυγες στο στρατόπεδο του Σταυρού έπαθαν σοκ.

— Κάποιος πρέπει να μας ακούσει, λέει η Μαίρη. Μαζί με άλλους πρόσφυγες διαδήλωσε την Παρασκευή στην πλατεία Μεταξά στη Λευκωσία.

Πιστεύει ότι είναι απλώς θέμα χρόνου πριν η Σοβιετική Ένωση, ή ίσως οι Ηνωμένες Πολιτείες, εκκαθαρίσουν τον βορρά της Κύπρου από τους Τούρκους.

— Είναι τους Τούρκους που φοβόμαστε, λέει η Μαίρη. Όχι τους Τουρκοκύπριους. Οι Τούρκοι σκότωσαν άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Εδώ στο στρατόπεδο υπάρχουν πολλές γυναίκες που βιάστηκαν από Τούρκους. Ξέρω πολλές που τους έκοψαν τα χέρια ή που τους χάραξαν μισοφέγγαρο στην κοιλιά.

Η Μαίρη είναι μία από τους 235.000 πρόσφυγες που διαδήλωσαν στη Λευκωσία την Παρασκευή.

Ο Πρόεδρος Μακάριος έχει δηλώσει ότι δεν θα παραιτηθεί από την απαίτηση του. Ο Μακάριος πρόκειται να ταξιδέψει στη Σοβιετική Ένωση για να ζητήσει βοήθεια.

Ο ίδιος ο Μακάριος, που συμμετείχε στη διαδήλωση της Παρασκευής, είπε:
— Ναι, στη Μόσχα και σε όλες τις άλλες πλευρές του κόσμου. Θα υπερασπιστούμε την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου

Καμία επαφή

Η μισή Λευκωσία βρίσκεται μέσα στην περιοχή που οι Τούρκοι ανακήρυξαν «ανεξάρτητη» την Παρασκευή — ένα κράτος που κανείς άλλος δεν αναγνωρίζει. Οι Ελληνοκύπριοι δεν έχουν καμία επαφή με τους Τουρκοκύπριους στη Λευκωσία. Η Πράσινη Γραμμή τους χωρίζει αποτελεσματικά.

— Εκεί μέσα ζουν σαν σε αστυνομικό κράτος, λένε οι Ελληνοκύπριοι. Δεν ξέρουμε τι πιστεύουν, είναι εντελώς υπό τον έλεγχο του στρατού. Από την πλευρά μας, ο λαός τιμά την κυπριακή εθνοφρουρά.

Η Μαίρη πιστεύει ότι θα υπάρξει νέος πόλεμος.

— Οι Τούρκοι δεν θα φύγουν ποτέ οικειοθελώς από την κατεχόμενη περιοχή, λέει.

Και στη διαδήλωση της Παρασκευής, χιλιάδες φώναζαν ότι η Ελλάδα πρέπει να μπει στον πόλεμο εναντίον της Τουρκίας. Οι Ελληνοκύπριοι αρνούνται να δεχτούν τη διαίρεση της Κύπρου.

Expressen 1975-02-15

Ερευνητική ομάδα